TEVAZU
23-05-2020
2586 görüntülenme
BAYRAM KARA
TEVAZU
İslam’ın emretmiş olduğu davranışlardan olan tevazu başkalarını aşağılayıcı duygu ve davranışlardan kaçınmak olarak tanımlanmıştır. Kur’an’da erdemli şehrin insanlarının özellikleri sıralanırken -ezille- kelimesi ile bu ulvi haslete işaret edilmiştir. Aynı şekilde tevazuya Hz. Lokman’ın oğluna verdiği nasihatle dikkatleri çeken Kur’an, bu hasletin karşısına kibri yerleştirerek bu davranışı sert bir üslûpla eleştirmiştir. Kibrin şeytanın bir vasfı olarak sayılması bu davranışın merkeziyetinin nerelerde konumlandığını açık bir şekilde ortaya koymuştur.
Efendimiz huzuruna getirilen birinin bedenindeki titremeyi fark edince ona “Sakin ol. Ben kurutulmuş et yiyen bir kadının oğluyum” diyerek onu sakinleştirmeye çalışmıştır. Bu davranış onun tevazusunu göstermiştir. Yine Hz. Ömer’in efendimize olan şu hitabı onun tevazusunu gözler önüne sermektedir “Ey Allah’ın resulü! Eğer sen yalnız emsalinle oturup kalksaydın sohbetine nâil olamazdık, denginden başkasıyla evlenmeseydin aramızdan biriyle evlenmezdin, yalnız emsalinle yiyip içseydin soframıza oturmazdın. Halbuki sen bize arkadaş oldun, bizden eş aldın, bizimle yiyip içtin, sıradan elbise giydin, bineğe binip terkiye birilerini aldın, yer sofrasında yemek yedin”.
Efendimizin tevazusunu yansıtan en güzel özelliklerinden birisinin insanlarla iletişim kurma şeklinde ortaya çıktığı görülmektedir. Nitekim konuşurken karşısındaki insan kim olursa olsun bütün bedeniyle ona dönen ve onu dinleyen kâinatın elçisinin alemlere olan rahmeti tevazuda da kendini göstermiştir. Şair onun bu tavrını tanımlarken şu dizeleriyle bu hakikate işaret ediyor:
Kimdi yan gözle bakmadı kır çiçeklerine bile
Öğretmek için cephe nedir
Kıyam etti
Torunu kucağında
Dönünce bütün gövdesiyle döndü
Bir bu anlaşılsaydı son yüzyılda
Bir bilinebilseydi
Nedir veche…
Günümüz insanının ihtiyaç duyduğu şeylerin başında geliyor tevazu. İnsanlar birbirlerine üst perdeden baktıkça kendi hemcinslerine olan saygısızlıkları onları daha da yalnız ve bireysel bir hayatın içerisine mahkûm ediyor. Oysa üstünlük kurmaya çalışmadan, paylaşarak bütün alanlarda sistemli bir şekilde yükselmek mümkün. Tevazu yerine insanların daha çok kibri tercih etmeleri sorgulamamız gereken şeylerin içerisinde yer alıyor.
İnsanın ahlaki yapısını ve zekasını ortaya çıkaran tevazunun son yapılan bir araştırmada insan zekasına olan etkisi açığa çıkarılmıştır. Sürekli takip etmeye çalıştığım, araştırma ve programlarıyla iyi iş çıkaran BBC 4 radyosunun yayınlamış olduğu bir programda tevazu sahibi insanların diğer katılımcılara göre zekâ ve bilgi noktasında daha ileri oldukları ortaya konmuş. Kendisini kibriyle cehenneme süren şeytanın hasletiyle davranan insanların tevazu ehline göre zekâ olarak daha iyi bir seviyede olduklarını söylemek zaten mümkün olmasa gerek.
Muhafazakâr camiada bize ne oldu da bu hale geldik gibi seslerin artarak yükselmesi birtakım şeylerin yanlış gittiğinin işareti olsa gerek. Gerek sivil toplum kuruluşlarının gerek cemaatlerin büyük fedakarlıklarla yetiştirmeye çalıştığı insanların hayatlarında karşılaştıkları bazı durumlarda fiyaskoyla neticelenecek davranışlar sergilemeleri, talebe, öğretmen ve müfredat üçgeninde gerçekleşen eğitim konusunda iyi sinyaller vermediğimizi göstermekte. Mütevazi bir karakteri ortaya çıkaracak eğitimin üzerine düşünmek için bir müfredat sorgulaması yapmanın faydalı olacağını düşünüyorum. Nitekim slogan ile beslenen, günlük siyasetin dilinden öteye gidemeyen bir aklın kibrini fark etmesini beklemek hayal olsa gerek. Kendini bilmeyen bir insanın göstereceği tevazu ise sûfilerin söylemiş olduğu gibi kalpten gelerek yapılan ihlaslı bir davranış olmayacaktır. Gece yaprakların üzerine yüzünü süren, bu davranışından dolayı sabah güneşiyle beraber göğe yükseltilen şebnem (çiğ tanesi) misali nesiller yetiştirme arzusuyla…
YAZARLAR
FOTO GALERİ
Time Alem © 2015 Yasal uyarı : Sitemizdeki tüm yazı, resim ve haberlerin her hakkı saklıdır. İzinsiz ve kaynak gösterilmeden kullanılması kesinlikle yasaktır.