CEBİMİZDEKİ ÇARŞI
03-05-2020
2761 görüntülenme
BAYRAM KARA
CEBİMİZDEKİ ÇARŞI
Sanayi devrimiyle beraber ağır sanayi araçlarının insan hayatına olan etkisi birçok sorunu beraberinde getirmiştir. Ağır koşullarda çalıştırılan işçilerin hakları, haksız rekabet durumunun getirmişolduğu bozukluklar ve sermayenin yaratmışolduğu zengin- fakir arasında ki kapanmaz uçurum gibi birçok meselenin çözümü hakkında tartışmalar başlamıştır. Pek çok ideolojiyi ortaya çıkaran bu zaman diliminin üzerinden uzun yıllar geçmesine rağmen, çoğu mesele olduğu hâl üzere bırakılmıştır.
İçimizde bulunduğumuz asır bir önceki asırda ortaya çıkan problemlere yenilerine de eklemiştir. İletişim araçlarının hızlı bir şekilde yayılarak bütün dünya üzerinde yayılması, dünyayı işin madde boyutuna göre bir köye çevirmiştir. Bu değişimin etkilediklerinin içerisine alışveriş, para, banka gibi konularda girmiştir. İnsanlar akıllı telefonlarından veya bilgisayarlardan çok rahat bir şekilde istedikleri akitleri kurmakta zorlanmıyorlar artık. Öyle ki artık insanlar herhangi bir yardım kuruluşuna yardım etmek istedikleri zaman cihazlarına talimat vererek sadaka, zekât gibi diğer insanlara ekonomik alanda katkı sağlayacak yardımlarını yapabilmektedirler.
Yukarıda belirtiğimiz üzere iletişim araçlarının getirmişolduğu yenilikler birçok alanı etkilemiştir. Bunlardan bir tanesi çarşıların artık burnumuzun dibine kadar gelmesidir. Öyle ki artık dışarı çıkmadan istediği şeye sadece bir internet kadar uzak olan insanın, çarşılarla beraber yatıp kalkmasının önündeki bütün engeller ortadan kalkmıştır. İnsanlar eskiden çarşıdan ihtiyaçları olanı aldıktan sonra o ortamda fazla bulunmamak için orayı terk etmekte oldukça aceleci davranırlardı. Çarşılar sadece insanların ihtiyaçlarının karşılandığı yerlerdi. Günümüzde olduğu gibi alışverişmerkezlerinde bulunan eğlence alanlarını, vitrinleri ve insana zaman mefhumunu unutturacak ortamı eski çarşılarda bulmamız mümkün değildi.
İnsanın hayatını rahmetle kuşatan İslam dini alışverişin mekânı olan çarşılar hakkında birçok düzenleme getirmiştir. Hukuksal alandaki bu düzenlemelerin ne yazık ki günümüzde uygulanmaması toplumda birçok fitnenin ateşini alevlendirmeye devam etmekte. Efendimizin çarşılar hakkındaki söylediği şu hadis “Allah’ın en çok sevdiği yerler mescitlerdir. Allah’ın en ziyade nefret ettiği yerler de çarşı ve pazarlardır.” artık yattığımız yatağa bile giren alışverişalanları hakkında hepimizi uyarıyor. Hadiste Allah’ın çarşı ve pazarlardan nefret ettiği belirtilmiştir. Bir diğer hadiste şeytanın sancağını çarşıya diktiği bildirilmiştir. Efendimizin nefret ettiği yerlerde Müslümanların saatlerce vakitlerini geçirmeleri Müslümanların birçok konuda kimliklerini kaybetmelerinde büyük rol oynamakta.
Eşrefoğlu Rumi’nin Müzekki’n-Nüfus adlı eserinde şeytan ve Allah arasında geçen diyoloğu anlatan hadisi ortaya koyarak artık sürekli cebimizde, yatağımızın başucunda gezdirdiğimiz çarşılar konusunda hepimizi uyardığını görmekteyiz:
Ey alemlerin Rabbi! Senden birkaç şey dilerim.
Allah (c.c) buyurdu:
– Söyle, ne dilersin?
– Bana asker gerektir.
Allah (c.c) buyurdu:
– Şu sokaklarda dolaşan kadınlar senin askerin olsun.
Şeytan dedi:
– Bana durak yerleri de gerektir.
Allah (c.c) buyurdu:
– Hamamlar ve içinde fisk-u fücûr işlenen yerler senin durak yerlerin olsun.
Şeytan dedi:
– Bana öyle bir yer göster ki, avenelerim orada toplansınlar ve yalan dolan, dedikodu, boşve manasız söz ve işlerle vakit geçirsinler.
Allah (c.c) buyurdu:
– Pazar yerleri senin avenelerinin toplantı yeri olsun.
Şeytan dedi:
– Bana bir binek gerektir.
Allah (c.c) buyurdu:
– Bana itaat etmeyenler, benim dinime kulak asmayanlar senin bineklerin olsun.
Şeytan dedi:
– Bana maskaralar gerek. Öyle maskaralar ver ki, onları kendime maskara edineyim, onları istediğim gibi hareket ettireyim.
Allah (c.c) buyurdu:
– Şu öfkelenenler ve öfkelendikleri zaman öfkelerine hâkim olamayanlar senin maskaraların olsun.
Bu rivayette belirtilen tehlikelerin günümüzde de aynen devam ettiğini görmekteyiz. Günümüzde Müslümanların internet üzerinden alışverişyaparken teyakkuz halinde bulunarak alışverişini tamamlaması ve mümkün olduğunca alışverişini erken bitirmesi kendisini birçok fitneden koruyacaktır. Nitekim bir siteden diğer siteye geçerek site site ürünleri inceleyen bireyin bir müddet sonra kaçınılmaz olarak alacağı ürün israfı doğuracaktır.
Her ortamın piyasaya döndüğü günümüzde, üzerimize saldıran bu iktisâdi kıskacın bizlere olan zararları üzerinde düşünülmesi gerekmektedir. Nesillerimizi etkisi altına alan internetin böyle bir ortamda ticaret ahlakından tutun helal yollarla ve fıkha uygun yapılan bir alışverişi hayale çevirmesi içten bile değil. Günümüzde ki krizde hiçbir şekilde taşın altına elini koymayan bankaların ortaya saçtığı faiz tozlarının bütün dünyanın ciğerlerini iflas ettirerek bireyleri solunum cihazlarına muhtaç bırakmasına tanıklık etmekteyiz. İnternet ortamının yaratacağı kâbusun sonuçlarına tanıklık etmek istemiyorsak bir yerlerden en azından bireysel olarak başlamak gerek.
YAZARLAR
FOTO GALERİ
Time Alem © 2015 Yasal uyarı : Sitemizdeki tüm yazı, resim ve haberlerin her hakkı saklıdır. İzinsiz ve kaynak gösterilmeden kullanılması kesinlikle yasaktır.