Zek�t
Zek�t mali bir ibadet olup devlete verilen vergiler zek�t yerine ge�mez.
16 Ekim 2015 Cuma günü yap�lan II. oturumda “Zekât” konusu ele al�nm�� olup bu oturumda a�a��da zikrolunan sonuçlar ortaya ç�km��t�r:
1. Zekât mali bir ibadet olup devlete verilen vergiler zekât yerine geçmez.
2. Devlet zekâtla ilgili mevzuat geli�tirir ve zekât� ayr� bir kalemde toplay�p �slam dininde belirtilen esaslar çerçevesinde da��tmay� taahhüt ederse o zaman devlete zekât verilir. Devlet isterse bu zekâta vergi mevzuat�nda da yer verebilir.
3. Anayasal bir kurum olan ve Müslümanlar�n ibadet hayat�n� düzenlemekle görevli bulunan Diyanet ��leri Ba�kanl���, di�er ibadetler gibi zekât ibadetinin ifas�nda da vatanda�lar�m�za yard�mc� bir yap�lanmaya gidebilir. Bu maksatla Hac ve Umre Hizmetleri Genel Müdürlü�ü gibi bir de “Zekât ve Hay�r Hizmetleri Genel Müdürlü�ü" kurulmas�nda yarar vard�r. Bu düzenlemeler yap�l�rken günümüz �slam ülkelerindeki zekât uygulamalar�ndan ve organizasyonlardan da istifade edilmelidir.
4. G�da bankac�l��� kapsam�nda zekât niyeti ile yap�lan ba���lar�n, zekât yerine geçmesi a�a��daki �artlara ba�l�d�r.
a. Ba��� kabul eden dernek ve vak�flar�n, “ihtiyaç ve muhtaç anlay���” f�k�htaki zekât/sadaka alabilecek muhtaç anlay���ndan farkl� olmamal�d�r.
b. Sistemin i�leyi�i devaml� kontrol edilmeli, fakirin menfaatinin öne ç�kt��� bir anlay��la uygulan�p uygulanmad��� denetlenmelidir.
5. Üretim, Hizmet ve Ticaret ��letmelerinde uygulanacak zekât hükümleri hususunda �u hükümler önerilmektedir:
Mahiyeti icab� zekât matrah�n� sermayenin olu�turdu�u menkul mal al�m sat�m�na yönelmi� market, ma�aza gibi ticaret i�letmelerinde nisap ve y�llanma �art� aran�r, zekât oran� ise %2,5'tur.
6. Üretim ve hizmet i�letmelerinin zekât� hakk�nda yap�lan müzakerelerde üç farkl� görü� ortaya ç�km��t�r. Bu görü�ler k�saca �unlard�r:
a. Söz konusu i�letmelerin üretim araçlar� zekâta dâhil olmaz. Bu durumda y�lsonunda net varl�k toplam� üzerinden ticaret i�letmelerinde oldu�u gibi %2,5 oran�nda zekât verilir.
b. Bahsedilen i�letmelerde sabit sermaye yat�r�mlar� matraha dâhil olmaz. Bu durumda zekât matrah� sadece gelirden olu�ur. Elde edilen gelir; nisap ve y�llanma �art�na tabi olmadan net gelirden %10, bürüt gelirden ise %5 oran�nda zekât gerekir.
c- Büyük i�letmelerin üretim araçlar� da zekâta dâhil olur Bu durumda matrah üretim araçlar� art� elde edilen gelirden olu�ur. Üretim araçlar� art� gelir y�llanma ve nisap �art�na tabi olarak %2,5 oran�nda zekâta tabi olur.
7. Stoklar�n de�erlemesinde cari maliyet esas al�n�r.
8. Tahsil kabiliyeti bulunan (kuvvetli) alacaklar, zekât hesaplamas�na dâhil edilir. �üpheli ve tahsil kabiliyeti olmayan (zay�f)
alacaklar ise tahsil edildi�i dönemde zekat hesaplamas�na dahil edilir.
9. K�sa vadeli borçlar zekat matrah�ndan dü�ülür. Uzun vadeli borçlar�n zekat matrah�ndan dü�ülmesi hususuna gelince; bir tebli�ci hariç di�erleri bu tür borçlar�n da matrahtan dü�ürülmesi hususunda ittifak etmi�tir.
Heyetin buraya kadar aktard���m görü�lerine –a�a��daki iki husus d���nda- kat�l�yorum.
1. Üretim ve hizmet i�letmelerinin zekât� konusunda benim kat�ld���m görü� (6-b) ��kk�d�r: “Bahsedilen i�letmelerde sabit sermaye yat�r�mlar� matraha dâhil olmaz. Bu durumda zekât matrah� sadece gelirden olu�ur. Elde edilen gelir; nisap ve y�llanma �art�na tabi olmadan net gelirden %10, bürüt gelirden ise %5 oran�nda zekât gerekir.”
2. Alacak ve borçlar�n zekatla ili�kisi konusunda nas bulunmad��� için ba�tan beri farkl� görü�ler vard�r. Bu konuda benim benimsedi�im görü� �udur:
Zekat hicrî y�la ba�l� bir mâlî ibadettir; yani zekatl�k mallar bir y�l elde kal�rsa y�l sonunda zekat� hesaplan�r ve sonraki y�l�n ba��ndan itibaren ödenir; daha önceden ödemeler yap�p y�l sonunda mahsup edilmesi de caizdir.
Y�l içinde ödenen borçlar ödenmi�, tahsil edilebilen alacaklar da tahsil edilmi� olup zekat matrah�ndan ç�karma ve ona ekleme i�lemleri zaten yap�lm��t�r. Bir sonraki y�la ait alacaklar�n ve borçlar�n, bir önceki y�l�n zekat matrah�n� etkilemesi makul de�ildir. �çinde bulunulan y�lda ödenecek borçlar havâic-i asliye say�lsa bile ancak o y�lda ödenecek borç matrahtan dü�ülebilir. Bilhassa uzun vadeli borçlarda ve alacaklarda elinde zekatl�k mal� fazlas�yla bulunan kimselerin y�llarca zekat ödememesi, di�er taraftan henüz tahsil etmedi�i için kullanmaktan da mahrum oldu�u milyonlarca liran�n y�larca zekat�n� ödeme durumlar� ortaya ç�kacakt�r ki, bunlar �âri'in maksad�na uygun dü�mez.
YAZARLAR
Prof.Dr.Abdullah KAHRAMAN
Covid-19 A��s� �zerinden Medeniyet ve Uygarl�k Fark� Devam�...
FOTO GALER�
Time Alem � 2015 Yasal uyar� : Sitemizdeki t�m yaz�, resim ve haberlerin her hakk� sakl�d�r. �zinsiz ve kaynak g�sterilmeden kullan�lmas� kesinlikle yasakt�r.