Kosova'da U�K tasfiye mi ediliyor?
Kosova Kurtulu� Ordusu'nun eski �yelerinin son d�nemlerde kar�� kar��ya kald��� su�lamalar, ba��ms�zl�k yanl�s� sava���lar�n yapt��� m�cadelenin, yine Bat��n�n r�zas�yla �tarihin tozlu raflar�na kald�r�ld���� yorumlar�n� g�ndeme getirdi.
Kosova'n�n 1990'l� y�llar�n sonunda S�rp zulmüne ve Slobodan Miloseviç'in bask�c� politikalar�na kar�� verdi�i ba��ms�zl�k mücadelesi s�ras�nda Arnavutlar�n direni� hareketi olarak kurulan ve ard�ndan Bat�’n�n da deste�ini alan Kosova Kurtulu� Ordusu'nun (UÇK) eski üyelerinin son dönemlerde kar�� kar��ya kald��� suçlamalar, ba��ms�zl�k yanl�s� sava�ç�lar�n yapt��� mücadelenin, yine Bat�’n�n r�zas�yla “tarihin tozlu raflar�na kald�r�ld���” ve unsurlar�n�n bir bir “la�vedildi�i” yorumlar�n� gündeme getirdi.
Avrupa’n�n en genç ülkesinin en yüksek kademelerine geçti�imiz son 10 y�lda nüfuz eden ve UÇK’nin ba��ms�zl�k mücadelesi süresince yöneticili�ini yapan isimler, Lahey'deki Kosova Özel Savc�l���’n�n hedefi haline gelmeye devam ediyorlar. Son olarak Cumhurba�kan� Ha�im Thaçi ile eski Meclis Ba�kan� Kadri Veseli hakk�nda, 1998-1999 y�llar�ndaki Kosova Sava��'nda sivillere kar�� sava� suçu i�lediklerine dair haz�rlanan iddianamenin kamuoyuyla payla��lmas�, Kosova Sava� Suçlar� Özel Mahkemesi’nin ve bünyesindeki savc�l���n bu i�in pe�ini b�rakmayaca��n� gösteriyor.
Konunun uzmanlar�, Kosova’da binlerce sivili katleden dönemin S�rp askeri yetkililerinin henüz hiçbir suçtan dolay� cezaland�r�lmamalar�n� çifte standart olarak tan�ml�yor; son dönemlerde kamuoyuyla payla��lan iddianamelerin mahkeme taraf�ndan henüz kabul edilmemi� olmas�n�n da S�rbistan’la diyalog halinde olan Kosova’ya kar�� siyasi bir hamle olarak kullan�ld���n� söylüyor.
Kosova Özel Savc�l��� son olarak geçti�imiz hafta Kuzey Makedonya’daki en büyük siyasi parti olan Demokratik Bütünle�me Birli�i (BD�) Genel Ba�kan� ve (Kosova’daki UÇK’den ba��ms�z, ancak i�birli�ine sahip) eski Ulusal Kurtulu� Ordusu’ndan (UÇK) Ali Ahmeti’yi ifade vermek üzere, tan�k olarak davet etti. Konuyla ilgili olarak sosyal medya hesab�ndan aç�klamalarda bulunan Ahmeti, hangi tarihte ifade verece�ini bildirmeksizin, Lahey'deki yetkililerle yap�c� ve i�birli�ine dayal� bir ileti�im kurdu�unu belirtti. O dönem Makedonya olarak adland�r�lan ülkede 2001 y�l�nda meydana gelen iç kar���kl�klarda etkin olan ve daha sonra silahs�zland�r�lan Ulusal Kurtulu� Ordusu’nun kurucusu ve komutan� Ahmeti “Ben her zaman seçici olmayan bir adaletin destekçisi oldum. S�rp Miloseviç rejimin gerçekle�tirdi�i soyk�r�m kar��s�nda Arnavut halk�n�n kurtulu� sava��n�n safl���n� kan�tlamak için yarg�n�n tamamen emrindeyim” aç�klamas�n� yapm��t�.
Savc�l���n ilk üst düzey “kurban�” eski Ba�bakan Ramush Haradinaj
Kosova Özel Odalar� ve Özel Savc�l��� olarak da an�lan özel mahkeme ve bünyesindeki özel savc�l�k asl�nda 2011'de kurulmu�tu. 1998-2000 y�llar�nda bölgede i�lendi�i öne sürülen sava� suçlar�n� ara�t�rmak ve yarg�lamak amac�yla olu�turulan bu yarg� organ� uluslararas� hâkim ve savc�lardan olu�uyor. Hollanda'n�n Lahey kentindeki özel savc�l�k, 2019'un ba��ndan beri onlarca eski UÇK mensubunu daha ifade vermek üzere davet etmi� olsa da, savc�l�k Kosova siyasetine damgas�n� ilk kez geçen y�l Temmuz ay�nda vurdu.
O dönem ba�bakanl�k görevinde bulunan ve UÇK eski komutanlar�ndan olan Ramush Haradinaj, Hollanda'n�n Lahey kentindeki Kosova Özel Savc�l��� taraf�ndan “�üpheli” s�fat�yla ça�r�lm�� ve bu nedenle Haradinaj daha sonra ba�bakanl�k görevinden ayr�lm��t�. Böylece erken seçimlerden yorulmu� bu genç ülkeye bir kez daha seçim yolu görünmü�tü.
Haradinaj ise savc�l�k taraf�ndan ifadesinin al�nmas�n�n ard�ndan gazetecilere yapt��� aç�klamada, avukatlar�n�n tavsiyesi üzerine, kendisine yöneltilen sorulara yan�t vermedi�ini ifade etti ve bu süreçte susma hakk�n� kulland���n� söyledi.
Kosova-S�rbistan diyalog sürecine “sava� suçu” engeli
Eski UÇK’lileri zaman zaman ifadeye ça��ran savc�l�k, bu kez 24 Haziran’da Kosova ile S�rbistan aras�nda Washington’da düzenlenmesi planlanan diyalog toplant�s� öncesinde yeniden gündeme geldi. Savc�l�k, Kosova Cumhurba�kan� Ha�im Thaçi ve eski Meclis Ba�kan� Kadri Veseli hakk�nda, Kosova'daki sava�ta (1998-1999) insanl��a kar�� suç ve sava� suçu i�ledikleri gerekçesiyle iddianame haz�rlad���n� kamuoyuyla payla�t�. Bunun üzerine, diyalog için Washington’a gitmek üzere yola ç�kan Thaçi toplant�ya kat�lmayaca��n� bildirerek ülkesine geri döndü.
Konunun uzmanlar�, Kosova’da binlerce sivili katleden dönemin S�rp askeri yetkililerinin henüz hiçbir suçtan dolay� cezaland�r�lmamalar�n� çifte standart olarak tan�ml�yor; son dönemlerde kamuoyuyla payla��lan iddianamelerin mahkeme taraf�ndan henüz kabul edilmemi� olmas�n�n da S�rbistan’la diyalog halinde olan Kosova’ya kar�� siyasi bir hamle olarak kullan�ld���n� söylüyor.
�ddianamede Thaçi ve Veseli ile ad� geçen di�er �ah�slar�n yakla��k 100 ki�inin ölümünden sorumlu olduklar� öne sürülürken, �üphelilerin cinayet, sürgün ve i�kence gibi sava� suçlar�yla suçland�klar� kaydedilmi�ti. �ddianamede ad� geçen di�er �ah�slar�n kimlikleri ise kamuoyuyla payla��lmad�. Böylece, Pri�tine-Belgrad diyalo�unda arabuluculuk yapmak isteyen ABD’ye Avrupa merkezli bir savc�l�k taraf�ndan engel konulmu� oldu ve bunun siyasi bir manevra oldu�u yorumlar� yap�ld�.
Öte yandan, Özel Savc�l�k taraf�ndan ifadesi al�nmak üzere Lahey’e giden Kosova Cumhurba�kan� Thaçi burada dört gün boyunca saatlerce ifade verdi. �fadesinin ard�ndan ülkesine dönen Thaçi, Kosova ile Arnavutluk'u ba�layan Morina s�n�r kap�s� önünde toplanan binlerce ki�i taraf�ndan davul zurnayla kar��land�. Siyasi anlamda y�llar�n y�pratt��� Thaçi böylece ülkedeki popülaritesini de yeniden art�rd�.
Ülkeye dönü�ünün ard�ndan ulusa seslenen Thaçi, gerçe�in sonuna kadar ayd�nlat�lmas�yla ilgili sürece tam sayg�s�n�n oldu�unu vurgulad�. �fadesinin detaylar�na girmeyen Thaçi, bu sürecin bir kez daha ve son kez UÇK’nin tarihi rolünü mühürledi�ini ifade etti.
Ayn� dönem Kosova Meclisi ise “halk�n de�erlerinin savunulmas�nda siyasi ve sivil birlik” yasa tasar�s�n� genel kurulda onaylad�. Yasa tasar�s� “S�rp devletinin yakla��k 1 milyon insan� organize bir �ekilde yerinden ederek etnik temizlik yapt���, bin 300’ün üzerinde çocuk olmak üzere 12 bin sivili öldürdü�ü, 400’ün üzerinde katliam gerçekle�tirdi�i, yakla��k 20 bin kad�n ve genç k�za tecavüz etti�i ve Kosova vatanda�lar�n�n mülklerini, kültürel, dini ve tarihi eserlerini ve ülkenin altyap�s�n� yok etti�ini” vurguluyordu.
UÇK’nin ba��ms�zl�k mücadelesi baltalan�yor mu?
Tüm bu geli�meler ya�an�rken, Kosova’n�n ba�kenti Pri�tine’de Türkiye Diyanet Vakf�’n�n (TDV) katk�lar�yla Pri�tine Merkez Camisi'nin yap�lmas�na marjinal bir grup kar�� ç�km��t�. Bu olaya UÇK üyelerinin de kar��mas� UÇK’nin ba��ms�zl�k mücadelesinin birileri taraf�ndan baltalan�p baltalanmad��� sorusunu ak�llara getirdi.
Protestoya kat�l�m iki elin parma��n� geçemezken, ça�r�y� eski UÇK askeri Binak Ga�i’nin yapmas�, ancak protestoya kat�lmamas� dikkatleri çekti. Ba�ta �nsan Hak ve Hürriyetleri �nsani Yard�m Vakf� (�HH) olmak üzere birçok Türk kurum ve kurulu�unun ülkedeki gazi ve �ehit ailelerine her dönem yard�m etti�i gerçe�i göz önünde bulunduruldu�unda, gazi olarak nitelendirilebilecek eski bir askerin yapt��� bu ça�r� tepki toplad�.
Avrupa’n�n en genç ülkesinin en yüksek kademelerine geçti�imiz son 10 y�lda nüfuz eden ve UÇK’nin ba��ms�zl�k mücadelesi süresince yöneticili�ini yapan isimler, Lahey'deki Kosova Özel Savc�l���’n�n hedefi haline gelmeye devam ediyorlar. Son olarak Cumhurba�kan� Ha�im Thaçi ile eski Meclis Ba�kan� Kadri Veseli hakk�nda, 1998-1999 y�llar�ndaki Kosova Sava��'nda sivillere kar�� sava� suçu i�lediklerine dair haz�rlanan iddianamenin kamuoyuyla payla��lmas�, Kosova Sava� Suçlar� Özel Mahkemesi’nin ve bünyesindeki savc�l���n bu i�in pe�ini b�rakmayaca��n� gösteriyor.
Savc�l���n “son kurban�” Kuzey Makedonya’dan
Kosova Özel Savc�l��� son olarak geçti�imiz hafta Kuzey Makedonya’daki en büyük siyasi parti olan Demokratik Bütünle�me Birli�i (BD�) Genel Ba�kan� ve (Kosova’daki UÇK’den ba��ms�z, ancak i�birli�ine sahip) eski Ulusal Kurtulu� Ordusu’ndan (UÇK) Ali Ahmeti’yi ifade vermek üzere, tan�k olarak davet etti. Konuyla ilgili olarak sosyal medya hesab�ndan aç�klamalarda bulunan Ahmeti, hangi tarihte ifade verece�ini bildirmeksizin, Lahey'deki yetkililerle yap�c� ve i�birli�ine dayal� bir ileti�im kurdu�unu belirtti. O dönem Makedonya olarak adland�r�lan ülkede 2001 y�l�nda meydana gelen iç kar���kl�klarda etkin olan ve daha sonra silahs�zland�r�lan Ulusal Kurtulu� Ordusu’nun kurucusu ve komutan� Ahmeti “Ben her zaman seçici olmayan bir adaletin destekçisi oldum. S�rp Miloseviç rejimin gerçekle�tirdi�i soyk�r�m kar��s�nda Arnavut halk�n�n kurtulu� sava��n�n safl���n� kan�tlamak için yarg�n�n tamamen emrindeyim” aç�klamas�n� yapm��t�.
Hangi iddianame veya olay hakk�nda ifade verece�ini bildirmeyen Ahmeti’nin, partisinin Kuzey Makedonya’da 15 Temmuz’da gerçekle�en erken genel seçimden yeni ç�kmas� ve henüz hükümetin kurulmad��� bir dönemde Lahey’e davet edilmesi dikkati çekiyor.
Kosova Özel Odalar�n�n, Thaçi ve Veseli ba�ta olmak üzere, hakk�nda iddianame haz�rlanan �ah�slar için karar vermesine 6 ay gibi bir süre kald�. Bu kapsamda Avrupa Birli�i (AB) ve NATO hedefindeki Bat� Balkan ülkelerindeki siyasetin, bu ba�lamda al�nacak kararlar �����nda y�l sonuna kadar �ekillenece�i söylenebilir.
YAZARLAR
Prof.Dr.Abdullah KAHRAMAN
Covid-19 A��s� �zerinden Medeniyet ve Uygarl�k Fark� Devam�...
FOTO GALER�
Time Alem � 2015 Yasal uyar� : Sitemizdeki t�m yaz�, resim ve haberlerin her hakk� sakl�d�r. �zinsiz ve kaynak g�sterilmeden kullan�lmas� kesinlikle yasakt�r.