K�r�m Tatar s�rg�n�n�n 76. y�l�
Sovyet y�netiminin talimat�yla 18 May�s 1944�te topraklar�ndan s�rg�n edilen K�r�m Tatarlar�n�n yaras� kanamaya devam ediyor.
Karadeniz’i stratejik ç�karlar� için kullanmak isteyen Ruslar�n, K�r�m yar�madas� üzerindeki hesaplar� tarih boyunca hiç bitmedi. Bu amaçla Rus Çariçesi 2. Katerina döneminde K�r�m Tatarlar�na yönelik ba�layan bask� ve imha politikas�, tarihin di�er dönemlerinde de ac� bir �ekilde tekrarland�.
Yar�madada, K�r�m Tatar halk�n�n evlerine, camilere, çocuk yuvalar�na yap�lan bask�nlar ve "terör örgütüne üye" olma iddias�yla gözalt�lar devam ediyor.
Osmanl�-Rus sava��n�n ard�ndan 1774'te imzalanan Küçük Kaynarca Antla�mas� ile Osmanl� Devleti'nden kopar�lan K�r�m Hanl���'n� 1783'te Rusya'n�n i�gal etmesiyle K�r�m Tatarlar�n� bekleyen zorlu bir süreç ba�lad�.
Ruslar�n bask� politikalar� yüzünden onbinlerce K�r�m Tatar� Osmanl� Devleti'nde bulunan de�i�ik bölgelere göç etmek zorunda kald�.
2. Dünya Sava��’nda Sovyet Rusyas�, K�r�m'� Almanlara b�rakmak zorunda kald�. K�r�m Tatarlar�, Sovyet saflar�nda yer alarak, Nazi Almanyas�'na kar�� ba�ar�l� bir �ekilde mücadele verdi. Buna ra�men Rus komutanlar K�r�m Tatarlar�n� "Almanlarla i� birli�i" yapmakla suçlad�.
Rus K�z�l Ordusunun K�r�m'� Hitler Almanyas�’ndan geri almas�ndan sonra K�r�m Tatarlar� Ruslardan bask� görmeye ba�lad�. Sovyet yönetimine, K�r�m Tatarlar�n�n aleyhinde raporlar haz�rland� ve K�r�m Tatarlar�n�n yurtlar�ndan tamamen sürülmesi talep edildi.
Sovyetler Birli�i lideri Josef Stalin gizli bir kararname imzalayarak, K�r�m Tatarlar�n�n Orta Asya’ya sürgün edilmesine karar verdi. Sürgün, 20 May�s'ta ba�lat�l�p 1 Temmuz'da sonuçland�r�lmak isteniyordu. Ancak operasyon 2 gün önceye al�nd� ve K�r�m Tatar sürgünü 18 May�s 1944'te saat 03.00 s�ralar�nda ba�lat�ld�. Sürgünün h�zla bitirilmesi için operasyonun 1 Haziran'a kadar tamamlanmas� emredildi.
Ayn� dönemde 2. Dünya Sava�� devam etti�i için K�r�m Tatar erkeklerinin ço�unlu�u Sovyet ordusunda Hitler Almanyas�’na kar�� cephede sava��yordu. K�r�m’da geride kalan kad�nlar, çocuklar ve ya�l�lar Sovyet askerleri taraf�ndan gece yar�s� uyand�r�larak 15 dakika içinde meydanlarda topland� ve tren vagonlar�na dolduruldu. 250 bine yak�n K�r�m Tatar�, 3 gün içinde hayvanlar�n ta��nd��� vagonlarla Orta Asya'ya sürgün edildi. Sürgüne gönderilenlerin yar�s�na yak�n� yollarda hastal�ktan, açl�ktan, zor �artlardan dolay� hayat�n� kaybetti.
K�r�m Tatarlar� yar�madadan sürüldükten sonra Türk kültürü ve di�er topluluklar�n izlerinin silinmesi için sistematik çal��malar yap�ld�. 1944’ün sonunda Sovyetler Birli�i yönetimi ç�kard��� kararla K�r�m'daki bütün Türkçe olan yer isimlerini Rusça olarak de�i�tirdi.
Stalin'in ölümünden sonra Ukrayna'n�n Rusya'ya ba�lan���n�n y�l dönümü nedeniyle K�r�m, Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne hediye edildi. 1965'ten itibaren K�r�m'dan sürgün edilen Tatarlar K�r�m'a dönmek için siyasi faaliyetlere giri�ti.
Sovyetler Birli�i’nin da��lmas�ndan sonra K�r�m Tatarlar�n�n vatan�, Ukrayna'ya ba�l� K�r�m Özerk Cumhuriyeti oldu.
Ukrayna'da Bat� yanl�lar�n�n yönetimi ele geçirmesiyle, Rusya K�r�m'� 2014'te yasa d��� olarak ilhak etti. K�r�m Tatarlar� yeniden 2. Katerina ve Stalin döneminde oldu�u gibi bask� politikas�n�n kurban� oldu.
K�r�m Tatarlar� aras�nda potansiyel tehlike görülenler takibe al�nd� ve hukuk d��� uydurma sebepler ile hapse at�ld�. Önde gelen K�r�m Tatarlar�n�n yar�madaya giri�i ise yasakland�. K�r�m Tatar halk�n�n lideri Mustafa Abdülcemil K�r�mo�lu ve K�r�m Türklerinin iradesini temsil eden K�r�m Tatar Milli Meclisi'nin (KTMM) Ba�kan� Refat Çubarov'a yar�madaya giri� yasa�� konuldu.
K�r�m Tatar Milli Meclisi, "a��r�c� örgüt" kapsam�na al�narak faaliyetleri yasakland�. Meclis ile do�rudan ba�� olan 2 bin 500 Tatar ile onlarla ili�kisi olan herkes a��r�c� örgüt üyesi durumuna dü�ürüldü.
Rus yönetiminin bask�s� nedeniyle binlerce K�r�m Tatar� yar�maday� terk etmek zorunda kald�.
Yar�madada, K�r�m Tatar halk�n�n evlerine, camilere, çocuk yuvalar�na yap�lan bask�nlar ve "terör örgütüne üye" olma iddias�yla gözalt�lar devam ediyor.
KTMM’nin analizine göre, sadece geçen y�l Rus güvenlik güçlerince K�r�m Tatarlar�n�n evlerine, camilere, okullara yönelik 86 bask�n yap�ld�. Bu bask�nlarda 157 ki�i gözalt�na al�nd�, 194 ki�i sorguland�, 335 ki�i tutukland�.
YAZARLAR
Prof.Dr.Abdullah KAHRAMAN
Covid-19 A��s� �zerinden Medeniyet ve Uygarl�k Fark� Devam�...
FOTO GALER�
Time Alem � 2015 Yasal uyar� : Sitemizdeki t�m yaz�, resim ve haberlerin her hakk� sakl�d�r. �zinsiz ve kaynak g�sterilmeden kullan�lmas� kesinlikle yasakt�r.