Halep Sonrası Suriye'yi Bekleyen Tehlike

Halep için yapılan savaş sona ermiş görülüyor ancak Suriye'nin geleceği için verilen mücadele sürüyor. Aslında, bundan sonrası çok daha kaotik ve kanlı bir dönem olabilir!

Doğu Halep'te muhaliflerin elindeki yerlerin alınması, artık ülkenin en yüksek nüfusa sahip kentlerini yeniden kontrol etmeye başlayan Beşar Esad ve rejimi için önemli bir propagandayı da elinde bulundurmaya başlamış görünüyor.

Esasen savaştan önce ülkenin en yüksek nüfusa sahip kenti olan, finans merkezi Halep'in geri alınmasıyla Suriye rejimi büyük bir yol katetmiş oldu.

Bununla birlikte Halep'in ele geçirilmesi yalnızca Esed için değil İranlı ve Rus destekçileri için de önemli bir gelişme anlamına geliyor.

Moskova'nın stratejik satranç tahtasında Halep'in kendisi çok da önemli bir yer olmayabilir. Ancak bu kentte bulunan muhalif grupların egale edilmesi Esed'ın kaderinde de önemli bir dönüm noktasını oluşturuyor.

Rusya'nın Müdahalesi Öncesi Esed'in İdamı Konuşuluyordu

Rusya'nın müdahalesinden önce Baas Rejimi ve Beşar Esad'ın geleceği belirsizdi. Ordudan parçalanma sinyalleri geliyordu.

Ancak, dış aktörler ağırlıklı olarak kendi stratejik amaçlarını korumak için rejime destek vermeye başladı. Ve bu amaçlar da bundan sonrasının şekillenmesinde önemli rol oynayacak.

Eğer rejim Halep'te yönetimi elinde tutmayı başarırsa o zaman ülkenin batısı, en önemli kentleri ve Akdeniz sahil şeridini kapsayan ve "esas Suriye" olarak isimlendirilen bölgenin de çok büyük bir kısmını kontrol altına almış olacak. Rusya ve İran'ın ağır desteğinin arkasında yatan da bu.

Esed rejimi ise Suriye'nin bu "kısmında" kök salmak ve gücünü pekiştirmek istiyor.

Esed ayrıca bugüne kadar ordusunun silahlı muhalif grupların elindeki toprakların tamamı geri alınana kadar taarruzda olacağını söyledi.

Bu sözler aslında bir meydan okumadan fazlası olmayabilir.

Esed'in ordu birlikleri arasındaki mesafe oldukça açılmış durumda ve ordunun geneli de iç savaşın başlangıcındaki durumundan çok daha kötü bir halde.

Rejim Ordusunun Temelleri Zayıfladı

Aslında, ordu birliklerinin terör örgütü IŞİD tarafından antik kent Palmira'dan çıkarılması, Esed'in kazandığı yerleri elinde tutmakta zorlanabileceğinin bir işareti olarak görülüyor.

Ordunun temelleri zayıfladı ve Halep'teki göstermelik başarı, bu gerçeği gölgede bırakmamalı.

Rejim ordusunun önemli bir kısmı, farklı yerel ya da bölgesel çıkarlara sahip hükümet yanlısı milis gruplara bölündü. Ve muharebelerin önemli bir kısmında Lübnan'dan gelen Hizbullah ve diğer Şii gruplar gibi İran destekli milisler başı çekiyor.

Muhalif savaşçıların önemli bir kısmının, Halep'in güneybatısındaki İdlib kentine geçtiği düşünülüyor. Eğer Suriye rejimi ve Rusya, Halep'te kazandıkları ivmeyi sürdürmek isterlerse bu kent iç savaşın yeni kritik muharebe alanına dönüşebilir.

Rusya'nın Tutumu Kritik Önem Taşıyor

Burada Rusya'nın görüşleri kritik önem taşıyor. Esed'e ne yapması gerektiğini doğrudan söylemek yerine, başta silah ve hava desteği olmak üzere rejime sağladığı araçlar üzerinden etki kuruyor.

Moskova bundan sonra ne yapacak? Bölgede sürekli bir savaşın yaşanması çıkarına mı? Ya da Halep'te bir çizgi çekip, Washington'daki yeni Trump yönetiminde bir çeşit ortak anlayış veya anlaşmaya varma yolunu mu tercih edecek?

Bu tarz bir anlaşmanın sağlanması elbette ki ABD'nin İran'ın Suriye'de giderek artan etkinliğini tanımasıyla mümkün olabilir.

Yeni ABD yönetiminde Rusya'ya sıcak bakan isimler, İran'ın giderek artan etkinliğine karşı çok yüksek sesle itirazlar yöneltiyor.

Ancak Washinton'ın önünde de sınırlı sayıda seçenek var.

ABD'nin Stratejisi de Başarısız Oldu

Halep'in rejimin eline geçmesi, ABD Başkanı Barack Obama'nın "ılımlı" denilen muhalefete yardım etme stratejisinin de başarısız olduğunu gösteriyor.

Kuşkusuz Washington'un stratejilerinden biri de, IŞİD'le ılımlı muhalif güçlerin savaşması sürdürmesi. Ancak, bu gruplar üzerindeki rejim baskısı da giderek daha çok artıyor.

Esed karşıtı muhalif gruplar çok zor bir dönemden geçiyor. Halep'te bir muharebeden çok daha fazlasını kaybettiler.

Henüz savaşı kaybetmemiş olsalar da kazanmaktan giderek uzaklaşıyorlar.

Yeni ABD yönetimi ile ilişkilerinin nasıl olacağı da belirsiz. ABD'nin 45. başkanı seçilen Donald Trump'ın ne yapacağını kimse kestiremiyor.

Birçok Batılı, ılımlı olarak isimlendirilen silahlı muhalif grupların daha radikal İslamcı gruplara katılmak zorunda kalmasından endişesini dile getiriyor..

Ancak tüm bu jeopolitik ve askeri operasyonların ötesinde, bu kadim kentten geriye çok üzücü bir insanlık trajedisi kalıyor.

Çatışmaların sona ermesinin ardından bu felaketin gerçek boyutları da ortaya çıkacak. Suriye'deki diğer birçok yer gibi Halep'in de yoğun ve hızlı bir şekilde insani yardıma ihtiyacı var.

Daha uzun vadede, yeniden inşa ve yeniden yapılanma için olağanüstü bir çaba gösterilmesi gerekiyor.

Ancak diğer birçok noktada savaşın devam etmesi, çok sayıda insanın yaşamını kaybetmesi ve halkın yerinden olmasıyla ülke kritik bir noktada bulunuyor. Ağır yaptırımlara maruz olan muhalifler ve Suriye rejiminin bu çabayı yerine getirmek için elinde yeterli finansal ve beşeri kaynak bulunmuyor.

Doğu Halep'te Savaşın kısmen bitmesiyle birlikte hem iç hem de dış aktörlerin de stratejilerini yeniden gözden geçirmesi bekleniyor.

Ancak bu vahşi ve çok katmanlı savaş, karmaşık yapısından hiçbir şey kaybetmeden devam ediyor.

muslimport