Hafter milislerini durduran iki g��: �fke Volkan� ve Misratal� T�rkler
Darbeci Hafter g��lerinin aradan ge�en bir y�la ra�men ba�kent Trablus'u ele ge�irememesinde me�ru h�k�met UMH�nin Libya halk� ve uluslararas� toplumu arkas�na alm�� olmas� ve Trablus�un etraf�ndaki yo�un n�fuslu �ehirler belirleyici fakt�rler oldu.
Libya’n�n do�usundaki gayrime�ru silahl� güçlerin lideri Halife Hafter’in ba�kent Trablus’a sald�r� emrinin ard�ndan bir y�l geçti.
Trablus’u 48 saat içerisinde almay� umut eden Hafter, 4 Nisan 2019 tarihinde ba�latt��� sald�r�da Misrata kenti ve Trablus’un güneyinde hesaba katmad��� sa�lam bir direni�le kar��la�t�. 42 y�ll�k Kaddafi yönetiminin devrilmesinin ard�ndan özellikle ülkenin bat� kentlerinde ortaya ç�kan düzensiz askeri birlikler, Öfke Volkan� Operasyonu ad� alt�nda Hafter’e kar�� sürpriz bir �ekilde birle�ti.
Ba�kentin do�al korumas� özelli�ine sahip be� kent bulunuyor. Bunlar�n en önemlisi Trablus’un 200 kilometre do�usunda bulunan ve Türk as�ll� Libyal�lar�n yo�un bir �ekilde ya�ad�klar� Misrata.
Birle�mi� Milletler (BM) taraf�ndan tan�nan Ulusal Mutabakat Hükümeti’ne (UMH) ba�l� Öfke Volkan� Operasyonu askeri güçleri, sald�r�lara kar�� iyi bir strateji geli�tirerek, ba�kent Trablus’un güneyindeki Ayn Zara, Suk el-Cuma ve Hadba gibi bölgelerde güçlü bir direni� sergiledi. Trablus’un 200 kilometre do�usundaki Misrata kentinde bulunan Türk as�ll� Libyal�lar (Kulo�lu) ise etkin bir savunma yaparak, Hafter milislerinin Trablus’a geçi� yolu kabul edilen Ebu Gureyn cephesini t�kad�.
Hafter milisleri sald�r�n�n ilk haftalar�nda ba�kent Trablus’un güneyindeki Trablus Uluslararas� Havaliman�’n� ve Trablus’un güneyindeki baz� bölgeleri ele geçirmi� olsa bile sonraki dönemde ilerleme kaydedemedi.
Ba�kent Trablus ve Misrata �ehirlerindeki hava savunma sistemleri sava� uçaklar�na kar�� önemli bir cayd�r�c� güç durumunda. Eskiden oldu�u gibi Hafter’e ba�l� uçaklar Trablus’un güneyindeki El Vatiyye askeri üssünden havalan�p istedi�i hedefe rahat bir �ekilde bomba b�rakam�yor.
UMH’nin Libya halk�n� ve uluslararas� toplumu arkas�na almas�
Geçen bir y�l içinde UMH’nin ba�ar�s� ve Hafter milislerinin hedefine ula�amamas�n�n birden çok nedeni bulunuyor. UMH’nin Libya halk� ve uluslararas� toplumu arkas�na alm�� olmas� ve Trablus’un etraf�nda yo�un nüfuslu �ehirler bulunmas� iki önemli avantaj� olarak de�erlendiriliyor.
Ba�kentin do�al korumas� özelli�ine sahip be� kent bulunuyor. Bunlar�n en önemlisi Trablus’un 200 kilometre do�usunda bulunan ve Türk as�ll� Libyal�lar�n yo�un bir �ekilde ya�ad�klar� Misrata.
Di�er �ehirler ise (100 kilometre güneydeki) Garyan, (50 kilometre bat�daki) Zaviye, (170 kilometre güneybat�daki) Zintan ve (100 kilometre bat�daki) Zuvara’d�r. Bu kentlerin tamam�nda halk�n ço�unlu�u UMH hükümetini destekliyor.
Askeri denge sa�land�
UMH 2020 y�l� ba��ndan itibaren sava�ç� say�s� ve a��r silahlar konusunda da dengeyi sa�lad�. �u anda on binlerce sava�ç�ya sahip olan Öfke Volkan� Operasyonu’nun elinde yüzlerce tank ve z�rhl�lar ile Türk mal� �HA ve S�HA’lar bulunuyor.
Ba�kent Trablus ve Misrata �ehirlerindeki hava savunma sistemleri sava� uçaklar�na kar�� önemli bir cayd�r�c� güç durumunda. Eskiden oldu�u gibi Hafter’e ba�l� uçaklar Trablus’un güneyindeki El Vatiyye askeri üssünden havalan�p istedi�i hedefe rahat bir �ekilde bomba b�rakam�yor.
Türkiye ile Trablus UMH hükümeti aras�nda 27 Kas�m 2019’da imzalanan Askeri ve Güvenlik ��birli�i Anla�mas� gere�i, ba�kent Trablus aç�klar�nda Türk Deniz Kuvvetlerine ait firkateynler de yer al�yor. Böylece gerekti�inde denizden de müdahale ediliyor.
Osmanl� devletinin Libya’ya girdi�i 1551 tarihinden sonraki y�llarda özellikle de Türk askerlerinin Libyal� kad�nlarla evlenmeleri ve burada kalmalar� nedeniyle burada önemli bir Türk nüfusu olu�tu�u tarih kaynaklar�nda belirtiliyor. 1936 y�l�nda Libya’da 35 bin civar�nda Türk oldu�u, bunlar�n 30 bininin Trablus ve Misrata gibi Akdeniz sahilindeki �ehirlerde ya�ad�klar� biliniyor.
Misratal� Türklerin “Kulo�lu” Ebu Gureyn savunmas�
Ba�kent Trablus’un do�udaki en önemli koruma kalkan� kabul edilen Misrata kentinde Türk as�ll� nüfus oldukça yo�un. Hafter milislerine kar�� “uç cephe” kabul edilen Ebu Gureyn’i Misratal� Türkler savunuyor.
Türkler UMH hükümetinde de oldukça etkili. �çi�leri Bakan� Fethi Ba�a�a (Ba� A�a) hükümetteki Misratal� Türklerin en önemli temsilcilerinden biri olarak kabul ediliyor.
Ba�bakan Fayiz es-Serrac’tan sonraki en önemli ve güçlü isim olarak bilinen Ba�a�a, Hafter milislerinin ba�kente amans�zca sald�rd��� son bir y�lda, Trablus ve di�er kentlerde iç güvenlik ve istikrar�n sa�lanmas� konusunda çok önemli ve etkin bir rol oynad�.
“Bar�� Rüzgâr�” operasyonu
Hafter milislerinin özellikle de Ayn Zara ve Suk el-Cuma gibi ba�kentin güneyindeki bölgelerden kentin merkezine ilerleme giri�imleri püskürtüldü. Bu çat��malarda Sudan’�n Darfur bölgesi ve Çad’tan getirilen çok say�da Cancavid milisi öldürüldü.
Geçen 25 Mart’ta ba�lat�lan “Bar�� Rüzgâr�” operasyonuyla Hafter milislerinin mevzilerine e� zamanl� bask�nlar yap�ld�. Trablus’un güneyindeki cephelerin ço�unu kaybeden Hafter milisleri, ba�kenti eskisi gibi roketlerle rahat bir �ekilde hedef alamaz hale geldi.
Türklerin Libya’ya geli�i
Anadolu’dan gelerek Akdeniz sahili boyunca bu topraklara yerle�en Türkler Arapça kaynaklarda “Libya Türkmenleri” ve “Kulo�lu” olarak geçiyor.
Osmanl� devletinin Libya’ya girdi�i 1551 tarihinden sonraki y�llarda özellikle de Türk askerlerinin Libyal� kad�nlarla evlenmeleri ve burada kalmalar� nedeniyle burada önemli bir Türk nüfusu olu�tu�u tarih kaynaklar�nda belirtiliyor.
1936 y�l�nda Libya’da 35 bin civar�nda Türk oldu�u, bunlar�n 30 bininin Trablus ve Misrata gibi Akdeniz sahilindeki �ehirlerde ya�ad�klar� biliniyor.
YAZARLAR
Prof.Dr.Abdullah KAHRAMAN
Covid-19 A��s� �zerinden Medeniyet ve Uygarl�k Fark� Devam�...
FOTO GALER�
Time Alem � 2015 Yasal uyar� : Sitemizdeki t�m yaz�, resim ve haberlerin her hakk� sakl�d�r. �zinsiz ve kaynak g�sterilmeden kullan�lmas� kesinlikle yasakt�r.